Τα κουτιά της Πανδώρας
Συγγραφέας : Γρηγόρης Τριανταφυλλίδης
Η ελληνική μυθολογία μας ανταμοίβει με αντάλλαγμα την ανάγνωση της. Φαντασία, ταξίδι στο χρόνο, η αποτύπωση της τότε φαντασίας των ποιητών. Κατόπιν μας προμηθεύει με πλούτο ιστορικών παραλληλισμών με μια αντίστοιχη στιγμή ή κατάσταση στη ζωή μας. Τι εννοώ; Οι αστυνομικές ‘’σειρήνες’’, ή πιο απτά ‘’Φίλε, ήταν δύσκολη η πρώτη μέρα στο στρατό; -¨Ασε αδερφέ, οδύσσεια πέρασα.’’ Και κάπως έτσι, αλλά όχι έτσι, θα δανειστώ και εγώ ‘’μια σταγόνα’’ ελληνικής μυθολογίας για να καταφέρω να ‘’ψήσω’’ στο γραπτό, τη σημερινή εποχή.
Η φαντασιογενής πληροφορία που με βοηθάει, την οποία θα δανειστώ από την ελληνική μυθολογία, εν συντομία έχει να κάνει με την Πανδώρα, που θεωρούνταν η πρώτη θνητή γυναίκα, κατά τον Ησίοδο, η οποία ήταν η αιτία όλων των δεινών και βασάνων, απελευθερώνοντας τα δεινά και τις ασθένειες που βρίσκονταν κρυμμένες σε ένα πυθάρι, παρ’ολ’αυτά, το πυθάρι έχει λανθασμένα αποκτήσει τον όρο κουτί. Κουτί της πανδώρας λοιπόν. Στην εποχή μας έχουμε πολλά τέτοια κουτιά. Κάθε χέρι, κάθε σπίτι, κατέχει τουλάχιστον ένα, άσχετα με τη συχνότητα με την οποία γεμίζει το νοικοκυριό του με πρώτες ύλες. Άραγε πέρασε γενετικώς κληρονομικά στην γενιά μας αυτή η συστηματοποιημένη ακολουθία της ψευδούς ασφάλειας; Αλλά και έτσι να είναι, δικαιολογείται το ότι εμείς επιτρέψαμε να αποκτήσει τέτοια τροπή; Αυτά τα εξελιγμένα κουτιά, που προέκυψαν από τη συμβολή μας στη κοινωνία σαν εργατικά γρανάζια, φτάνουν στα χέρια μας και μας παρέχουν απεριόριστη ελευθερία στο να βλέπουμε τις καταστάσεις απο μακριά, τόσο που κατακρεουργούν το θάρρος μας. Αυτή ή αναπόφευκτη ψευδαίσθηση ασφάλειας, να βλέπουμε τα πράγματα χωρίς να εμπλεκόμαστε, αλλά να τα βλέπουμε. Μου θυμίζει άντρες με ‘’μπυροκοιλιές’’ που κατακρίνουν έναν ποδοσφαιριστή σε μια πρωταθλήτρια παγκοσμίως ομάδα. Ή γυναίκες υπέρβαρες να κατακρίνουν εμφανισιακά άλλες γυναίκες που βλέπουν στη τηλεόραση. Κανένας όμως από αυτούς δεν πράττει ώστε να πετύχει κάτι καλύτερο από αυτούς που κατακρίνουν, μέσω του εαυτού τους. Εμείς στα κινητά μας, είμαστε οι γιαγιάδες μας μπροστά στη τηλεόραση. Το εξ’οφθαλμικής μας αποδείξεως σύγχρονο ‘’Κουτί της Πανδώρας’’, με τη διαφορά ότι αποδεδειγμένα δεν είναι φαντασία. Σκεφτείτε το. Δείχνει όλα τα δεινά του πλανήτη, όλες τις αρρώστιες, όλη τη στεναχώρια και το βάρος, και το κάνει μέρα και νύχτα. Τόσο που αναπόφευκτα το πιστέψαμε. Αλλά το πιστέψαμε απο μακριά, δεν ανακατευτήκαμε ποτέ. Μείναμε τόσο μακριά από τα δεινά για να μην μας πλησιάσουν, συμβουλευόμενοι και ενημερωμένοι από το ‘’Ιερό μαύρο κουτί’’ που μας τα λέει όλα και μας προστατεύει με καταιγισμό γεγονότων και φαινομένων.
Χάθηκε το θάρρος όμως. Αυτό το κουτί έσπασε το ηθικό της ανθρωπότητας. Ανάδευσε την ανθρώπινη φύση, η ιστορία της οποίας αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος δεν φοβάται να πεθάνει, σήμερα αποδεικνύει ότι φοβάται να ζήσει. Τη στιγμή που το Κουτί της πανδώρας πείθει τεράστιο ανθρώπινο πληθυσμό και τραγουδάει το ‘’δεν υπάρχει ευτυχία’’ σαν να είναι φυσιολογικό και ευχάριστο τραγούδι, υπάρχει επιλογή. Επιλογή για ευτυχία.Υπάρχει η επιλογή της οργάνωσης, επιλογή για βηματισμό προς αυτήν. Τα σύγχρονα κουτιά της πανδώρας απο τα οποία περιτριγυριζόμαστε και κατέχουμε, μας χειραγωγούν μόνο κατ’επιλογή αλλά μας δίνουν πρόσβαση σε όλα. Μπορείς να εξοπλίσεις τον εαυτό σου με γνώσεις για τα πάντα, για πράγματα που άλλοι ξοδεύουν χρόνια ζωής σε σχολές και πανεπιστήμια, εσύ τα έχεις μπροστά σου ελεύθερα. Ένα τεχνολογικό επίτευγμα το οποίο πλήρωσες ακριβά με ζωή και χρήμα, το οποίο σου παρέχει επιλογές, τις αρνείσαι και επιλέγεις να σου δείχνει αυτό ότι θέλει. Έκανες το κινητό σου τηλεόραση, έκανες τον υπολογιστή σου τηλεόραση. Έγινες τηλεόραση για άλλους. Ξέχασες που βρίσκεται η βιβλιοθήκη σου στο ίδιο σου σπίτι. Αν βρίσκεται πια. Επιλέγεις να δείς τον κώλο μιας γυναίκας στην οθόνη σου αλλά να μην πας εκεί έξω να προσπαθήσεις να τον πιάσεις, και αυτή που δείχνει τον κώλο της δεν σου παρέχει καμιά αποκλειστικότητα και κάτι καινούριο να δεις γιατί το έχουν δεί όλοι στην δωρεάν και αυτοδημιούργητη ψηφιακή έκθεση του σώματος της και αναρωτιέται ‘’που χάθηκαν οι πραγματικοί άντρες;’’ Τη στιγμή που ο ένας αναζητά φωτογραφίες και η μία τις παρέχει, και οι δύο κοιτώντας οθόνες, μπορεί κάποιος να ζητάει’’το πραγματικό’’; Έχει αυτό το δικαίωμα; Απελπισμένη αναζήτηση πραγματικότητας, και ο κύριος χώρος αναζήτησης, τα πιξελς, ένα εξαθλιωμένο και εξουθενωτικό μέρος που φιλοξενεί ελεύθερα και ανεξέλεγκτα τον οποιονδήποτε. Αργή και ανεπαίσθητη αποκοπή από τη θέλησή, το θάρρος, τη δίψα για το πραγματικό.
Τι θα γινόταν όμως αν χρησιμοποιούσαμε τα κουτιά της πανδώρας προς όφελος μας, προς επιλογική ενημέρωση, πρός απόσπαση και εμπλουτισμό γνώσεων και πληροφοριών, προς ανάλυση του σώματος μας, των δυνατοτήτων μας, προς βελτίωση του εαυτού μας. Τα κουτιά της πανδώρας έχουν μέσα τα πάντα. Μετατρέψτε τα σε όπλα που θα ενδυναμώσουν το θάρρος σας, την αυτοπεποίθηση σας, την ευφυία σας, την αναγνώριση των ανθρώπων που σας περιτριγυρίζουν, την επιλογή για χτίσιμο της ευτυχίας. Μη ξοδεύεται άπειρο χρόνο να χτίσετε τη ψηφιακή παραμυθένια εικόνα του εαυτού σας, όταν δεν ξοδεύεται καθόλου χρόνο να χτίσετε μια προσωπικότητα ενώ η δυνατότητα παρέχεται από το ίδιο κουτί. Αν εγκλωβίστηκες εκεί μέσα, κάνε κάτι για σένα, όχι κάτι για αυτό. Διάβαζε αυτό που θες και όχι αυτό που εμφανίζεται μπροστά σου. Διατήρησε την ατρόμητη ανθρώπινη αυτονομία σου. Είναι δωρεάν, είναι απόφαση, είναι κέρδος.